دکتر سجاد معین فر
پژوهشگر و جامعه شناس مسائل اجتماعی ایران
تاريخ گويای آن است كه فساد از ديرباز در جوامع بوده و اكنون نيز از مسائل حاد و گرفتاريهاي كشورهاي جهان است. فساد پديدهای است كه بر زندگي همه انسانها سخت اثر گذاشته و شهروندان را در سراسر جهان به ستوه آورده است.
بنا به تعريف بانك جهاني، فساد، سوء استفاده از قدرت دولتي براي تأمين منافع شخصي است. هر چند هميشه سوء استفاده از قدرت براي تأمين منافع شخصي نيست، بلكه ميتواند در راستاي تأمين منافع يك حزب و تفكر سياسي خاص، طبقه خاص، دوستان، فاميل و غيره باشد.
علل و آسيب شناسي پديدههايي چون فساد را بايد از يك منظر در قالب نهادها و ساختارهاي موجود جستجو كرد چرا كه در درون نهادها، رفتار و كنش متقابل انسانها شكل ميگردد و سازمانها نيز به مانند نهادها به رفتار و كنش متقابل انسانها ساختار ميبخشند. از زوايه ديگر، فساد را بايستي بر مبناي شرايط ساختاري كه فرد در آن قرار ميگيرد و رفتار او متأثر از چنين ساختار و شرايطي است، تحليل نمود.
با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و تصریح اصل پنجاهم قانون اساسی در حفاظت از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی که همگانی بودن آن را در ضمیر خود نهفته دارد و نیز با توجه به اینکه آموزش یکی از مؤثرترین مؤلفههای تأثیرگذار بر توسعه هر کشوراست، انجام اقداماتی وسیع، همهجانبه، مستمر و فراگیر در جهت افزایش آگاهیهای زیست محیطی جامع ضروری میباشد. از آنجایی که بسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلودهسازی محیط نتیجه فعالیتهای انسانی است، تردیدی نیست که با آموزشهای مستمر و هدفدار اقشار مختلف جامعه به طوری که کلیه آحاد انسانی به مفاهیم عمده زیست محیطی آشنا شوند، میتوان به داشتن جامعهای با وجدان زیست محیطی و آیندهای توأم با سرسبزی، سلامتی و استقلال برای میهن اسلامی امیدوار بود. ضرورت مدیریت منابع آب بر تمام سطوح اجتماعی، نسل ها و جنسیت ها تاثیر گذاشته است و آموزش ، تربیت و افزایش آگاهی های همه ذینفعان برای توسعه پایدار امری ضروری است، چرا که آب به همه مربوط است. جامعه یادگیرنده” نیز جامعه ای است که پیوسته فرآیند پیوسته بروز شدن و جهت گیری دوباره در راستای توسعه پایدار را زنده نگه می دارد. برای بحران ملی خشک شدن دریاچه ارومیه الگوی جدیدی برای مدیریت پایدار آب مورد توجه واقع شود ،که علاوه بر قابلیت های فنی و اقتصادی سنتی، اثرات زیست محیطی و عدالت اجتماعی را نیز در نظر می گیرد. آموزش، حساس سازی عمومی و تربیت، ابزارهای اصلی اجرای این الگوی پایدار می باشد. به طورکلی استان آذربایجان غربی به دلیل جدا افتادگی جغرافیایی همواره جزو مناطق محروم و توسعه نیافته در کشور بودهاست و دارای معضلات و نابسامانیهای اقتصادی و اجتماعی زیادی است. خشکسالیهای دورهای، کمآبی این معضلات را افزایش دادهاست. قطع یا کاهش جریان آبی رودخانهی حوزه آبریز دریاچه ارومیه و به تبع آن خشکشدن دریاچه بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی منطقه تاثیر فراوانی دارد. بدیهی است آموزشها و فـرهنگسازی زیست محیطـی زمانی به تحکیـم اخلاق زیست محیطی در جامعه منجر میگردد که بر پایه تحقیقات و پژوهش کافی بنا شدهباشد و از آن طریق برنامهها و فعالیتهای در حال اجرا براساس اصول علمی و روشهای اثربخش دنبال گردد. در شرایط فعلی دانشگاههای کشور به ضرورت انجام تحقیقات کاربردی در زمینه فرهنگ و اخلاق زیست محیطی توجه شایانی ندارند و تحقیقات انجام شده در این زمینه از نظر کمی و کیفی بسیار ناچیز است. ضمناً در زمینه آموزش محیط زیست چه از نظر تلفیق آموزشهای زیست محیطی در همه رشتههای تحصیلی به نحوی که فارغالتحصیلان حداقل مهارت کاربردی و نگرش زیست محیطی مرتبط با حرفه خود را کسب نماید، اقدامات انجام شده ناکافی است. تشنگی دریاچه ارومیه نشان می دهد که آموزش و آگاهی بخشی به تمام سطوح اجتماعی(از هر جنس، سن، قوم و فرهنگ) و رسمی(مدیران اجرایی، قانونگذاران، تگزاران و دانشگاهیان) و تمام مصرف کنندگان آب(کشاورزان، شهر و روستانشینان و صنایع) به خوبی احساس می شود. نکته ضروری دیگر اینکه در زمینه فرهنگسازی و آگاهی بخشی نیز باید یکپارچگی در کل چرخه آب از مبدا تا مقصد (نقاط مصرف) رعایت شود. بر این اساس هماهنگی درون بخشی به عنوان مسوول تامین، انتقال و توزیع آب در زمینه فرهنگسازی و آگاهی بخشی ضروری است.
امنيت بدون ايثار و فداكاري پايداري چنداني ندارد. كسي كه به ايثار و از خودگذشتگي اعتقاد راسخ قلبي نداشته باشد، در انتخاب بين منافع ملي و منافع شخصي، دومي را بر ميگزيند و آنچه منافع او را هرچند زودگذر به دنبال داشته باشد، ترجيح ميدهد.
همه و همه مديون فداكاري و از خودگذشتگي نسلي پويا و جان بركفيم. در طول تاريخ ايثارگران بسياري از كيان مملكت دفاع كردند و جانبازيهاي فراواني براي دفاع از ميهن انجام شد، اما تاريخ جز هشت سال دفاع جانانه ايرانيان، هيچگاه رشادت ملتي را به ياد ندارد كه از مرزهاي ميهن و اقتدار مذهبياش چنين دفاع كند، و لحظهاي از اين آرمان كوتاه نيايد.
ايثار علاوه بر منافعي كه براي جامعه دارد، نفعي والاتر و برتر براي فرد به دنبال دارد و آن تعالي روح و ترفيع درجات اوست. روح ايثارگر چنان اوج ميگيرد كه شايستگي درجة شهادت نصيبش ميشود، كه درك آن براي بسياري غير ممكن و دور از ذهن است. كساني هم كه خالصانه گام در اين مسير رشد و تعالي ميگذارند، تنها با خداوند معامله ميكنند، روحشان به درجهاي از ايمان ميرسد كه فقط خداوند را خريدار آن ميبينند و از كساني كه براي امنيت آنان، جان خويش را ايثار ميكنند، توقع پاداش ندارند. کسی که در راه هدف های عالی اسلام با انگیزه تثبیت ارزش های اسلامی جان خویش را فدا کند، به بالاترین درجه کمال ممکن است دست یافته باشد و اوست که سرباز لایق و حقیقی اسلام به شمار می رود.
شهید بزرگوار سروان حسن نیرپور در چنین روزگاری است که مردن»، برای تو، تضمین حیات یک ملت» است و شهادت تو مایه بقای یک ایمان و اعتماد است. اعتماد به همنوعان و ایمان به صلابت وطن.
استان ۳/۳ میلیون نفری آذربایجان غربی اگر چه در نظر پایتخت نشینان به عنوان استانی نیمه برخوردار محسوب می شود اما چنانچه به نظر واقع گرا و حقیقت جو به آن نگریسته شود با انبوهی از مشکلات و معضلات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی، طبیعی و … دست به گریبان است که بخش اعظمی از آن معلول بی تدبیری یا به عبارت دیگر سوء مدیریت ها و عدم شایسته سالاری در گذشته بوده است و چنانچه تدبیر، عقلانیت و کارآمدی در مدیریت به داد آن برسد می توان امیدوار به رفع یا حداقل کاهش بسیاری از این معضلات و مشکلات بود.
حوزه اجتماعی یکی از پرچالش ترین حوزه های کشور و آذربایجان غربی است که توجه و پرداخت به آن باید به عنوان یکی از اولویت های استاندار جدید مد نظر قرار گیرد، زیرا فراگیر شدن انواع آسیب های اجتماعی در کشور بر کسی پوشیده نبوده و رشد، توسعه، روزآمدی و بروز آسیب های نو نیز جامعه و بالاخص نوجوانان و جوانان ما را در وضعیت هشدار قرار داده است.
نزاع، طلاق، اعتیاد، خودکشی،تکدی گری، حاشیه نشینی، افت اخلاق در جامعه و … همه و همه از معضلاتی هستند که چنانچه مورد بی توجهی یا کم توجهی قرار گیرند ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی ی یک جامعه را از هم خواهند گسیخت و در صورتی که هر چه زودتر در راه کاهش و رفع این آسیب ها گام برداشته شود به تحکیم بیشتر بنیان های جامعه خواهد انجامید.
استان آذربایجان غربی نیز در این حوزه نیازمند عزمی راسخ و جدی جهت مقابله با آسیب های اجتماعی بوده و شایسته است که از برگزاری جلسات کم محتوا که همچون سال های اخیر فقط برای پرکردن صورت جلسه و ارائه عملکرد صوری رقم خورده است احتذار جست و شخص استاندار محترم که حقاً در هر سنگری خدمت نموده منشا خیر و تاثیرات فراوانی بوده اند فرماندهی این کارزار اجتماعی خطیر را بر عهده گرفته و در اسرع وقت با انتخاب افراد شایسته، متخصص، متعهد و پاسخگو در مناصب حوزه ی اجتماعی، زمان طلایی مقابله با معضلات و آسیب های اجتماعی در استان را مغتنم شمرده تا به یاری و مدد خداوند متعال و همراهی و همکاری دستگاه ها، سمن های تخصصی و اساتید و افراد خبره در مسائل اجتماعی، گام مثبت و مفیدی در این زمینه برداشته شود.
عفو و گذشت یکی از صفات ارزش مند و کلیدی است که در زندگی فردی و اجتماعی انسان، نقش مهمی ایفا می کند. با عفو و گذشت، زندگی رنگ صفا و صمیمیت به خود می گیرد، اما با انتقام جویی و کینه توزی، نفرت و دشمنی حاکم می گردد و با توجه به جایگاه رفیع این صفت نیکو در بین مردم و ضرورت گسترش آن، دادگستری استان در نظر دارد جشنواره ای ملی در دوبخش نوجوانان و بزرگسالان در زمینه های علمی(ارائه مقاله به جشنواره و پایان نامه های ارسالی)،فرهنگی- هنری(عکس، پوستر،طراحی، نقاشی، رومه دیواری، نمایشنامه رادیویی(PSAَ)) و ادبی(خاطره ،داستان، شعر) در مورخ 25/9/1393لغایت 27/9/1393 با مشارکت نهادها و سازمان های مختلف در سطح استان در این خصوص برگزار کند.
اهداف این جشنواره عبارتند از :
1- ترویج و زنده نگاه داشتن فرهنگ ایثار و فداکاری و گذشت و فرهنگ سازی.
2-بیان رابطه عمیق و معنوی عفو گذشت و آثار آن
3-ضبط و ثبت تاریخ پر افتخار عفو و گذشت در میان امت اسلام
4-تعمیق و انتقال فرهنگ عفو گذشت به نسل ها
ارکان جشنواره
جشنواره دارای سه رکن اساسی به شرح زیر است :
1- شورای هماهنگی
2- ستاد اجرائی
3- دبیر : 3-1 دبیر علمی 3-2 دبیر ادبی 3-3 دبیر فرهنگی هنری
امامت مهدی موعود(عج)ُقائم آل محمد(ص) بر تمامی آزادگان جهان و منتظران واقعی آن حضرت مبارک باد.
**************************************************
اماما, عاشق توييم و دوستدار دوستاران تو و خاك پاى منتظران تو
اماما, شرمنده ايم كه خانه دل را براى حكمرانى تو, پاك نساخته ايم.
اماما, مى دانيم كه خود, خود را به وادى هول انگيز بلا افكنده ايم, امّا هنوز, كورسويى از چراغ عشق, در جانمان سو سو مى زند.
اماما, رسوايان و ناخالصان رانده شده, ناصافان تصفيه شده, دو چهرگانِ نقاب افكنده شده, مرتجعان زمين گير شده, كژانديشان تارانده شده و. در بيغوله ها وتاريك خانه ها پناه گرفته اند
اماما, فسونگران, گروه گروه در ويرانه ها گردهم آمده اند و بر گرهها مى دمند, تا گره در كار زمينه سازان انقلاب جهانى تو اندازند و سرعت اين حركت مقدس را كُند كنند.
اماما, خدعه ها و ترفندها بسيار به كار بستند و مى بندند تا عاشقان تو را از راهى كه برگزيده اند, باز دارند و نگذارند نور حق, جلوه كند.
ايمان آورديم كه (دجّال) ها رسوا مى شوند.
ايمان آورديم كه (سفيانى) ها سربه نيست مى شوند.
ايمان آورديم كه فرياد تو, نداى حيات بخش تو, مهرورزيهاى تو, كران تا به كران را در خواهد
نورديد و فوج فوج, به سوى تو خواهند آمد و تو را چو نگينى در آغوش خواهند گرفت.
اماما, نسيمى از بوستان عشق تو, در اين مُلك وزيد, حيات آفريد, مردگان را زنده كرد و شورى
عظيم انگيخت, اگر خدا لطف كند و تو از پرده به دَر آيى و پا در اين ملك گذارى و آن نسيم دل
انگيز, شبان و روزان بوزد, چه خواهد شد؟ آيا مرگ هم معنى خواهد داشت؟ يا همه چيز و
همه كس به آب حيات دست خواهند يافت و رقصان و پاى كوبان به سوى وادى ايمن, وادى
بى خزان, وادى بى مرگ, ره خواهند سپرد و در آن سرزمين بى گزند, جاودانه خواهند زيست.
اماما, به عشق تو, صفحه صفحه اين صحيفه را نگاشته ايم و با اشك فراق تو آن را آراسته
ايم, اميد آن داريم كه به جمع ما, از سر مهر نظر افكنى و در هنگامه ها راهمان بنمايى
.چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش شهروندان به خشونت خیابانی در شهر ارومیه می باشد. خشونت خیابانی رفتاری است که برای آسیب رساندن به دیگری از کسی سر می زند و دامنه آن از تحقیر ، توهین ، ، ضرب و جرح تا تخریب اموال و دارایی و قتل گسترده است. خشونت خیابانی بر خلاف انواع دیگر آن عمدتا پدیده ای شهری است و در شهرهای بزرگ که میزان آشنایی افراد با هم کمتر است، انگیزه ارتکاب آن نیز بیشتر است . در این پژوهش از تئوری های زیست شناسی،روان شناسی و جامعه شناسی موجود در باب خشونت استفاده شد. و عوامل اجتماعی موثر برگرایش شهروندان به خشونت خیابانی مورد تبیین واقع شد. مهمترین تئوری های بکار رفته در این پژوهش که همان تئوری های جامعه شناختی می باشد عبارتند از انواع نظریه های فشار،نظریه های یادگیری ،نظریه های کنترل ، نظریه اکولوژیکی اجتماعی ونظریه انگ زنی می باشد.روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی ،جامعه آماری شهروندان شهر ارومیه، حجم نمونه در این تحقیق 468 نفر ،روش نمونه گیری در این پژوهش خوشه ای چند مرحله ای و قلمرو زمانی نیمه اول سال 1391 می باشد.گردآوري دادهها به وسيله پرسشنامه های محقق ساخته انجام شده است . ضریب پایایی کل پرسشنامه 85/0 می باشد و روایی سازه ای پرسشنامه با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تایید گردید.جهت تجزیه و تحلیل داده ها ازآزمون ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه به روش step wise استفاده شد.عمده ترین نتایج بدست آمده نشانگر اینست که میزان گرایش شهروندان ارومیه ای به خشونت خیابانی 27/41 درصد می باشد. همچنین بین( افت سرمایه اجتماعی،افول اخلاق در فرهنگ عامه ، عدم رعایت اصول اخلاقی در روابط ی بین مسئولان ، کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی ، عدم اجرای درست قوانین از سوی متولیان امر ، خشونت رسانه ای، تجربه عینی خشونت خیابانی، بزه دیده گی ، رواج خشونت در خانواده ، احساس محرومیت نسبی ، قوم گرایی ، پرخاشگری ، قانون گریزی ، جلب کردن توجه دیگران ، عدم رعایت هنجار های ترافیکی) با گرایش شهروندان به خشونت خیابانی رابطه ای مستقیم و مثبت وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای بزه دیده گی، افول اخلاق در فرهنگ عامه، جلب کردن توجه دیگران، عدم رعایت اصول اخلاقی در روابط ی بین مسئولان، عدم رعایت هنجار های ترافیکی، عدم اجرای درست قوانین از سوی متولیان امر و قوم گرایی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر گرایش شهروندان به خشونت خیابانی را دارا می باشند.
کلیدواژه : خشونت خیابانی، بزه دیده گی، افول اخلاق در فرهنگ عامه، جلب کردن توجه دیگران، عدم رعایت اصول اخلاقی در روابط ی بین مسئولان، عدم رعایت هنجار های ترافیکی، عدم اجرای درست قوانین از سوی متولیان امر ، قوم گرایی،شهروندان ارومیه
بیان مسئله :
روند انتقال ارزشها و هنجارهای جامعه از نسلی به نسل دیگر یکی از مسائل مهم به شمار می آید.در حقیقت در هر جامعه ،یک سری اصول و ارزشهای بنیادینی وجود دارد که می بایست در فرآیند تغییر نسل ها بدون اینکه تغییری بنیادین در آن ها ایجاد شود،دست نخورده باقی بماند.این اصول و ارزش ها یا برگرفته از اصول دینی یا آداب و سنن بر جای مانده از گذشتگان و یا قوانین و مقررات اجتماعی هستند که در واقع شکل دهنده طریق و شیوه زندگی فردی ،اجتماعی و یا ی افراد هستند و درعین حال در روند توسعه جامعه نیز نقش موثری ایفا می نمایند.روند انتقال صحیح این ارزش ها بر عهده نهادهای مختلف اجتماعی و ی می باشد که در جامعه شناسی،این فرآیند در مفهوم جامعه پذیری»متبلور می شود(قزل ایاق،1386). در واقع جامعه پذیری ،روندی است که فرد در آن با وظایف،حقوق و نقش های فرهنگی،اجتماعی و ی خود در جامعه آشنا می شود.در این فرآیند فرهنگ و ارزش های اجتماعی» از نسلی به نسل دیگر ،یا از نهادی به گروه های مختلف جامعه انتقال می یابد.نهادهای جامعه پذیری ،با انتقال فرهنگ و ارزش های اجتماعی به هم، شرایط تداوم حیات اجتماعی،فرهنگی و ی و نظام ارزشی آن را فراهم می کنند و هم سبب ثبات فرهنگ اجتماعی- فرهنگی و سنت ها می شوند(آستین،83:1374). دانش آموزان در مقاطع مختلف دارای دیدگاه های متفاوتی نسبت به خود و جامعه می باشند اگرآنها در نهادهای موجود در جامعه اعم از نهاد خانواده و نهادهای آموزشی ارزش ها و هنجارهای حاکم را در خود درونی ننمایند و نهادهای مختلف گامی اساسی در جهت جامعه پذیر کردن آنها برندارند با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد.عدم احترام به همنوع ،عدم رعایت نظم وقانون، پایمال کردن حقوق دیگران و شرکت نکردن در فعالیت های گروهی و سازمان یافته از جمله مواردی هستند که شهروندان در صورت عدم جامعه پذیری از خود بروز خواهند داد.
لذا در این تحقیق ،پرسش اصلي اينست كه:چه عوامل اجتماعی در جامعه پذیری دانش آموزان شهر ارومیه نقش دارند؟
درباره این سایت